Kodeks Dobrych Praktyk Freelance

Niemal 400 agencji i kilkudziesięciu freelancerów uczestniczyło w tworzeniu Kodeksu Dobrych Praktyk Freelance. Projekt zainicjowały i koordynują "RUBIkOM Strategy Consultants" oraz "HUMAN&HUNTER Doradztwo Personalne". My zaś prezentujemy efekt ich wspólnej kilkumiesięcznej pracy.


KODEKS DOBRYCH PRAKTYK FREELANCE

Wprowadzenie.
Pomyślicie czytając, że zawarte w tym materiale na pozór pompatyczne hasła są na tyle uniwersalne, że doskonale wpisałyby się jako wzorce etyczne wielu zawodów. Niemniej Freelance w Polsce to nie zawód, a jeśli już to najczęściej zawód w rozumieniu - (..)miałem nadzieję, ale się zawiodłem(...). Dlatego z prawdziwą przyjemnością od kilku dobrych miesięcy grupa inicjująca projekt drenuje temat Freelancu w Polsce i porównuje to ze standardami innych krajów. Na rynkach Eurupy Zachodniej, czy USA nie ma takiego Kodeksu, ale tam świat reklamy miał więcej czasu, żeby dojrzewać i uczyć się na własnych błędach. Treść nieniejszego Kodeksu to początek żmudnej pracy nad promocją tych wartości nie tylko w mediach, ale w życiu codziennym. Liczymy na wsparcie, na bezinteresowne zaangażowanie się wszystkich tych, którym też się już chce robić coś więcej poza własnym biznesem. Promujmy dobre idee, bo na pewno nie szkodzą, a mogą stanowić początek kolejnych słusznych, potrzebnych projektów dla rozwoju branży.
Marcin Gieracz
Inicjator i główny koordynator projektu

Kodeks Preambuła
"Kodeks Dobrych Praktyk Freelance" ma służyć wszystkim tym, którzy świadomie wybrali wolność i niezależność zawodową. Kodeks ma promować istotę tej niezależności. Kształtować wartości freelance, które umożliwią tej grupie zawodowej rozwijać się i świadczyć wysokiej jakości usługi na konkurencyjnym rynku branżowym.

Komu ma służyć Kodeks?
Treści zawarte w Kodeksie kierowane są do wszystkich freelancerów oferujących swoje usługi na szeroko rozumianym rynku reklamy w Polsce. Kodeks ma służyć zarówno freelancerom, jak i Zlecającym (najczęściej są to agencje reklamowe) w kształtowaniu etycznych postaw i zasad współpracy.

Jakie są główne cele Kodeksu?
Chcemy skupić się na dwóch płaszczyznach. Na promocji idei freelance w Polsce - właściwym rozumieniu tej idei i zarazem tego sposobu pracy. Drugim równie ważnym aspektem jest określenie norm i zasad etycznych, które stanowiłyby dla wszystkich zbiór pożądanych wartości freelance.

1. Niezależność - freelance to prawdziwa istota pracy niezależnej, pracy zdalnej, która umożliwia swobodne dobieranie projektów i partnerów do współpracy. Ale freelance to także specjalistyczne usługi, które są podporządkowane takim samym regułą współpracy jakie obowiązują przy podpisaniu umowu o dzieło, czy umowy zlecenia. Zatem freelancer to osoba, która umiejętnie porafi godzić świat niezależności ze światem formalnych zasad i reguł określanych kodeksem pracy.

2. Rzetelność - jakość pracy przede wszystkim. Na rzetelność pracy wpisują się zarówno dokładne zrozumienie zadania, dotrzymanie uzgodnionych terminów, jak również jakościowe wykonanie zleconego dzieła, projektu. Rzetelność to cecha, która winna stanowić jedną z podstawowych norm etycznych każdego freelancera.

3. Uczciwość - nie ma nic bardziej ważnego od uczciwości i transparentności współpracy. Uczciwość to informowanie Zleceniodawcy o każdej zmianie związanej z podpisanym lub uzgodnionym słownie zadaniu. To utrzymanie przebiegu współpracy na jak najwyższym poziomie przejrzystości. To gwarancja współpracy opartej o uczciwe praktyki, szczególnie w obszarach poszanowania i zachowania praw autorskich.

4. Lojalność - pomimo współpracy tymczasowej, jaka z reguły towarzyszy idei freelance lojalność wobec swojego Zleceniodawcy jest wartością nadzwyczajną. To wzajemny szacunek zbudowany na wartościowych relacjach.

5. Poufność współpracy - freelancer, aby wykonać swoje zadanie z jak najwyższą starannością musi zostać wtajemniczony w wiele aspektów zadania, czy projektu, który jest przedmiotem współpracy. Dlatego też Freelancer zobowiązany jest do należytego poszanowania poufnych danych, które dla dobra współpracy powierzył mu Zleceniodawca.

6. Profesjonalizm - z reguły płynie z doświadczenia każdego specjalisty. Pamiętać należy, że to właśnie na wiedzy, umiejętościach i wartościowych kwalifikacjach freelancer buduje swoją markę i renomę na rynku.

7. Partnerstwo - jedną z najbardziej pożądanych zasad współpracy jest uzyskanie statusu partnera przy realizacji zleconego dzieła, czy projektu. Patnerstwo nobilituje, ale jest wynikiem dążenia do najwyższych standardów współpracy.

8. Kreatywność - to wartość dodana, na jaką najczęściej bardzo liczy każdy zatrudniający freelancera. Kreatywność to umiejętność pożądana również w aspekcie rozwiązywania problemów i budowania pozytywnych wzorców dla środowiska freelance.

9. Solidarność - idea freelance jest jedną z wielu możliwości realizowania swojej zawodowej kariery. Niemniej dotyczy to coraz większej ilości osób czynnych zawodowo, które decydują się na pracę zdalną. Freelance się popularyzuje, co wymaga wspólnych wysiłków, aby jego istocie i podstawowym wartościom hołdowali wszyscy identyfikujący się z tą wolnością zawodową. Solidaryzowanie się to wzajemna pomoc i promocja wysokich standardów jakości świadczonych usług.

10. Zaufanie - sukces pracy na zasadach freelance bardzo często zależy od stosunku i relacji, jakie udało się nawiązać z drugą stroną (Zatrudniającym, Zlecejącym). Zaufanie to determinant, który każdego freelancera powininem motywować do bycia coraz lepszym.

Definicje, praktyczne porady:

1. Kim jest Freelancer?
W naszym rozumieniu Freelancer to niezależny pracownik, który świadomie podjął wybór pracy na zasadzie tymczasowych zleceń w różnego rodzaju dziedzinach. To specjalista, konsultant, doradca pracujący w swojej specjalizacji. To swego rodzaju pracownik do wynajęcia na czas określony lub do wykonania konkretnego projektu. To najczęściej twórca, kreator, autor, którego dzieła podlegają ochronie praw autorskich. Freelancer to potencjalne źródło wysoce wyspecjalizowanej wiedzy, umiejętności i kwalifikacji.

2. Na czym polegają usługi typu freelancer?
Freelance to najczęściej kompleksowe usługi w danej specjalizacji, które świadczy osoba, będące w stanie wykonać zlecone zadanie na zasadach pracy zdalnej. Charakter współpracy freelance jest zazwyczaj uregulowany stosowną umową: o dzieło lub umową zlecenia. Freelancer z reguły wykonuje zlecone dzieło lub projekt w oparciu o swoją wiedzę, doświadczenie i kwalifikacje oraz własne narzędzia pracy. W przypadku osób świadczących usługi związane z grafiką, czy programowaniem zobowiązani są oni do stosowania legalnych programów i wykupionej licencji.

3. Co to znaczy praca na zasadach freelance?
Rodzaj pracy zdalnej skoncentrowany jest przede wszystkim na wykonaniu zadania, a nie śwadczeniu stosunku pracy.

4. Jakich obszarów zazwyczaj dotyczy współpraca na zasadach freelance?
Na rynku reklamowym najczęściej stosuje się freelance przy realizacji projektów związanych z pracą grafika, informatyka, copywritera, kreatywnego, stratega, trenera-szkoleniowca oraz przy wszelkiego rodzaju usługach doradczych i HR-owych.

5. Jak powinna wyglądać standardowa współpraca Freelancera ze Zleceniodawcą?
W naszym rozumieniu Freelancer to niezależny pracownik, który świadomie podjął wybór pracy na zasadzie tymczasowych zleceń w różnego rodzaju dziedzinach. To specjalista, konsultant, doradca pracujący w swojej specjalizacji. To swego rodzaju pracownik do wynajęcia na czas określony lub do wykonania konkretnego projektu. To najczęściej twórca, kreator, autor, którego dzieła podlegają ochronie praw autorskich. Freelancer to potencjalne źródło wysoce wyspecjalizowanej wiedzy, umiejętności i kwalifikacji.

6. Co powinno zostać uregulowane w relacjach Zleceniodawca - Freelancer?
a) Przede wszystkim charakter umowy. Do najczęściej stosowanych należą umowa zlecenie i umowa o dzieło.
b) Prawa autorskie: każde dzieło musi być odpowiednio uregulowane stosownym zapisem w umowie. Autor dzieła ma prawo do czerpania korzyści majątkowych wynikających z autorstwa dzieła lub prawo zbycia praw autorskich i przekazania ich Zlecającemu, bądź Zatrudniającemu.
c) sposób i formy wynagradzania. Do najpoważniejszych nadużyć podczas współpracy na zasadach freelance należy temat wynagrodzenia. Każda podpisywana umowa bezwględnie winna zawierać stosowne zapisy regulujące wartość wynagrodzenia za wykonane dzieło oraz sposób i termin zapłaty.
Szczegóły w załączniku Kodeks - Umowy defnicje, rożnice.
Szczegółu w załączniku Kodeks - Prawa do roszczeń.

7. Co jest przedmiotem ochrony prawa autorskiego?
Według prawa autorskiego utworami są te wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe oraz logo, symbole identyfikacyjne, symbole reklamowe, hasła i nazwy związane i wykorzystane do celów komercyjnej i spłecznej reklamy, jak i te plastyczne: fotograficzne, wzornictwa przemysłowego (design), architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne, muzyczne i słowno-muzyczne, sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne, audiowizualne (w tym filmowe). Warto pamiętać, że prawa autorskie pozostają przy autorze/twórcy, choć może on udzielić zezwolenia na ich wykorzystanie odpłatnie lub nieodpłatnie.
Szczegóły w załączniku Kodeks - Prawa autorskie.

8. Co jest przemiotem zachowania pounfności danych?
Poufność danych określana jest indywidualnie. Z reguły Zlecający/Zatrudniający na zasadach freelance zobowiązuje do podpisania osobnej klauzuli załączanej do umowy, która ściśle określa co jest przemiotem zachowania pounfności danych. Najczęściej są to: brief klienta, szczegóły przyznaczenia reklamy, dane statystyczne (handlowe, sprzedażowe), wyniki badań klienta, które służą za dodatkową wiedzę. Pounfność dotyczy także wszelkich informacji związanych z warunkami współpracy, jakie zawiera freelancer.
Szczegóły w załączniku Kodeks - Poufność danych.

9. Na oficjalnej stronie kodeksu każdy zainteresowany będzie miał do dyspozycji następujące materiały:
- szablon umowy
- brief podstawowy
- szablon creative brief
- szablon rachunku/faktury
- szablony pism (naruszenie prawa autorskiego, wezwanie do zapłaty, zbycie praw autorskich)

Żródło: kodeksfreelance.pl